داشتن فعالیت‌های ورزشی ارتباط مستقیمی با حفظ سلامت قلب و عروق و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته دارد. اگر فشار خون بالا دارید، احتمالاً پزشکتان به شما هم پیشنهاد داده که فعالیت و تحرک بیشتری داشته باشید. ورزش باعث تقویت استخوان‌ها و بهبود تعادل بدن می‌شود. ماهیچه‌ها و مفاصل شما را در حال حرکت نگه می‌دارد که همه این‌ها می‌تواند باعث سلامت بیشتر ما شود. 🤸♀️🧘♂️
به طور کلی در دوران کودکی، نوجوانی و بزرگسالی و دوران کهنسالی فشار خون تغییراتی دارد. ولی با توجه به اینکه مشکلات جدی فشار خون اغلب به بزرگسالان مربوط می‌شود در مورد افراد بالغ صحبت می‌کنیم. زمانی که فشار داخل شریان‌ها را اندازه می‌گیریم اگر بالاتر از دوازده روی هشت باشد فرد دچار افزایش فشار خون می‌شود و چنین مشکلی برای او تشخیص داده می‌شود.
برای اینکه فشار خون را به درستی اندازه بگیریم باید شرایط مختلفی را در نظر بگیریم. مثلاً زمانی که فرد در مطب حضور پیدا می‌کند باید دید تا چه آرامش دارد، استراحت کرده، استرس یا بیماری و مشکل دیگری نداشته باشد و همچنین مدت زمان کافی از زمان ورزش کردن یا غذاخوردن او گذشته باشد تا پزشک بتواند نتیجه درست و دقیقی بگیرد. معمولاً فشار خون از بازوی سمت چپ گرفته می‌شود. همچنین توصیه می‌شود فشار خون در دو نوبت گرفته شود.
از نظر تقسیم‌بندی، بیماری فشار خون به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود. در نوع اولیه که بیشتر ارثی است فرد معمولاً بدون اینکه بیماری خاصی داشته باشد به این بیماری مبتلا می‌شود. ولی نوع دیگری که نوع ثانویه است در واقع به این معناست که فرد یک بیماری زمینه‌ای مثلاً بیماری تیرویید یا آدرنال دارد که معمولاً افراد به دلایل ابتلا به این بیماری‌ها دچار افزایش فشار خون می‌شوند.
تشخیص بیماری فشار خون نیز با متخصصان قلب، داخلی و پزشکان عمومی است که با تجهیزات مختلف مشکل فشارخون تشخیص داده می‌شود. یکی از شایع‌ترین علل بروز بیماری‌های قلبی و بیماری‌های کشنده در ایران و آمریکا مشکل ابتلا به فشار خون است که برای درمان آن حتماً باید به متخصصان مربوط مراجعه شود.
ورزش کردن می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند. توجه داشته باشید وقتی فردی مشکل فشار خون دارد ابتدا باید فشار خون او با استفاده از دارو و تغییر سبک زندگی کنترل شود. مثلاً فردی که استرس دارد و فشار خون او هم بالاست ابتدا باید مشکلات مربوط به استرس او برطرف شود و احتمالاً دارو نیز برای او تجویز خواهد شد.
در طولانی مدت برای برطرف شدن عوامل خارجی افزایش فشار خون باید برنامه ریزی شود. یکی از آن موارد نیز برنامه ریزی بلند مدت برای ورزش کردن است. یعنی هر فرد با توجه به شرایط فیزیکی و مشکلات خود باید برای ورزش کردن خود برنامه ریزی داشته باشد. مثلاً حداقل سه روز در هفته رفتن به ورزشگاه و مکان‌های خاصی که در این خصوص وجود دارد می‌تواند به کاهش فشارخون تا حدود زیادی کمک کند. البته در همه این موارد فرد باید داروهای خود را هم مطابق دستور پزشک مصرف کند.
فردی که مشکل فشار خون دارد و دارو هم مصرف می‌کند برای انتخاب نوع فعالیت‌های ورزشی خود باید دقت لازم را داشته باشد و حتماً با متخصص مشورت کند. مثلاً او نمی‌تواند ورزش خود را به یکباره با زدن وزنه آغاز کند. یکی از نکات مهم آن است که توجه داشته باشیم وزنه زدن و انجام ورزش‌های مقاومتی که طی آن فرد مجبور است با ایجاد نیرو توسط عضلاتش به اصطلاح زور زیادی صرف کند باعث می‌شود فشار به داخل اعضا و عضلات بدن افزایش پیدا کند که چنین ورزش‌هایی برای افراد مبتلا به فشار خون توصیه نمی‌شود چون باعث بدتر شدن بیماری خواهد شد. بنابراین انجام ورزش‌های مقاومتی در بیماران مبتلا به فشار خون توصیه نمی‌شود.
با توجه به ریشه و دلایل بروز ابتلا به فشار خون بالا می‌توان بهتر فعالیت ورزشی مناسب بیماران را انتخاب کرد. مثلاً اگر فرد ورزش استرس زیادی دارد و افزایش فشار خون او نیز به همن دلیل است می‌توان به این بیماران ورزش‌هایی توصیه کرد که آرام‌بخش باشند. مانند یوگا یا شنا. در واقع ورزشی مناسب این افراد است که باعث مدیریت ذهن و در نهایت نیز کاهش فشار خون بیماران مبتلا به فشار خون شود.
به طور کلی برای افرادی که مشکل فشار خون دارند ورزش‌های هوازی سه روز در هفته حداقل به مدت چهل و پنج دقیقه توصیه می‌شود که می‌تواند باعث کمک زیادی به کاهش فشار خون کند.
برای تعیین شدت مناسب تمرین، می‌توان از فرمول زیر استفاده کرد:
به عنوان مثال، برای فردی با سن ۴۰ سال، حداکثر ضربان قلب تقریباً ۱۸۰ ضربه در دقیقه خواهد بود.
برای افراد مبتلا به فشار خون، معمولاً توصیه می‌شود که در محدوده ۵۰-۷۰٪ از حداکثر ضربان قلب خود تمرین کنند. این محدوده را می‌توان با فرمول زیر محاسبه کرد:
با استفاده از مثال قبلی، محدوده هدف برای فرد ۴۰ ساله بین ۹۰ تا ۱۲۶ ضربه در دقیقه خواهد بود.
شاخص توده بدنی یک معیار برای ارزیابی وزن افراد است. فرمول محاسبه BMI به شرح زیر است:
مقادیر BMI به شرح زیر تفسیر می‌شوند:
| نوع ورزش | شدت | تاثیر بر فشار خون | مناسب برای... |
|---|---|---|---|
| پیاده‌روی | متوسط | کاهش سیستولیک و دیاستولیک | اکثر افراد مبتلا به فشار خون |
| شنا | ملایم تا متوسط | بهبود عملکرد قلب و عروق، کاهش استرس | افراد با مشکلات مفصلی یا اضافه وزن |
| یوگا | آرام‌بخش | کاهش استرس، بهبود انعطاف‌پذیری، کاهش فشار خون | افرادی که به دنبال آرامش و تعادل هستند |
| دوچرخه‌سواری | متوسط | تقویت عضلات پا، بهبود گردش خون، کاهش فشار خون | افراد با آمادگی جسمانی مناسب |
فشار خون یک شاخص مهم از سلامت قلب و عروق است. حفظ فشار خون در محدوده طبیعی می‌تواند به پیشگیری از بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، کلیوی و سایر مشکلات سلامتی کمک کند. ورزش منظم یکی از موثرترین راه‌های کنترل فشار خون است.